Begraafplaats
Hieronder de gebeurtenissen behorende bij de genoemde namen op het gedenkteken.
Bevrijding
Tijdens de bevrijding van Scherpenzeel en Renswoude in 1945, richten de Royal Scots Fusiliers aan de Barneveldsestraat een hoofdkantoor in, nabij de boerderijen Ruwinkel en Groot Orel. Het gerucht gaat dat de bossen rond Gooswilligen wemelen van de Duitsers en de geallieerden doorzoeken de bossen. Teus en Kees Lagerweij sluiten zich hierbij aan, maar er wordt geen enkele Duitser aangetroffen. Een eerste patrouille op 26 april naar Scherpenzeel, kostte twee Schotse Fusiliers tussen Ebbenhorst en Gooswilligen het leven: D. MacNeille en R.E. Pratt. Zij worden bij Groot Wagensveld in Renswoude begraven, ná de oorlog worden zij herbegraven op de erebegraafplaats Jonkerbosch bij Nijmegen.
Willem van de Fliert is geboren in Ede en van beroep landbouwer wonende op de boerderij Groot Wagensveld te Renswoude. Hij verleende onderdak aan onderduikers en knokploegleden, waaronder Sander de Kleuver en Henk Hekking. Na verraad is hij gearresteerd en overgebracht naar het Huis van Bewaring op het Kleine Gartmanplantsoen en op de lijst Todeskandidaten gezet. Willem van de Fliert is (her)begraven op de Gemeentelijke begraafplaats Renswoude.
Sander de Kleuver is geboren in Veenendaal, Hij dook onder bij Willem van de Fliert om tewerkstelling in Duitsland te ontlopen. In 1944 sloot hij zich aan bij het verzet als lid van de knokploeg Veenendaal/Renswoude. Na verraad werd hij samen met Willem van de Fliert en Henk Hekking gearresteerd en overgebracht naar het Huis van Bewaring op het Kleine Gartmanplantsoen en op de lijst Todeskandidaten gezet. Sander de Kleuver is herbegraven op de begraafplaats Munnikenhof te Veenendaal.
Henk Hekking is op 28 maart 1925 geboren in Krimpen aan de Lek, beroep kantoorbediende. Hij was sinds 1943 lid van de L.O., de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers. Per fiets bracht hij verzetskrantjes en brieven rond. Na verraad werd hij samen met Willem van de Fliert en Sander de Kleuver in Renswoude opgepakt en via Doorn en Utrecht overgebracht naar het Huis van Bewaring op het Kleine Gartmanplantsoen. Hendrik Hekking is herbegraven op de Gemeentelijke Begraafplaats Krimpen aan de Lek
De gevallen mannen op het Weteringplantsoen
Op 9 maart 1945 viel de Sicherheitsdienst een pand aan de Amsterdamse Stadhouderskade binnen waar de centrale post van de illegale verzetsgroep 2000 was gevestigd. De volgende dag drongen vervolgens enkele verzetsleden het pand binnen om te kijken wat de schade was na de Duitse inval. Hierbij ontstond een vuurgevecht, waarbij de SS Hauptscharführer Ernst Wehner dodelijk werd getroffen. Als represaille werden op 12 maart 1945 door de Duitsers 30 gevangenen uit het Huis van Bewaring naar het Eerste Weteringplantsoen gebracht en met drie salvo’s geëxecuteerd, waaronder Willem van de Fliert, Sander de Kleuver en Hendrik Hekking. Het monument “De Gevallen Hoornblazer” in het Weteringplatsoen is een herinnering aan deze gebeurtenis.
Het Weteringplantsoen
Zonovergoten ligt ’t plantsoen
Al zoekt het oog vergeefs naar groen.
Door bolsters nog omsloten…
Daar, op dien eerste zonnedag
In Lente’s lieven blijden lach
Daar werd hun ’t hart doorschoten.
Men heeft hun levensvlam gedoofd,
Van liefde en geluk beroofd,
Door moordende pistolen.
De nazi-beul heeft weer gericht,
Hun lichamen als doel geschikt,
Den monsters: “Vuur” bevolen…
Ruim dertig zijn “terecht gesteld”,
Als vuilnis op een vuilnisbelt,
Als schapen zonder hoeder…
Een van hen riep een luiden groet,
Voordat de dood hem nedersloeg,
Zijn laatste woord was – Moeder…
Weet, makkers, daar tentoongesteld
Gij, in volle kracht geveld,
’t Verzet blijft ongebroken!
Zoals de Lent’ steeds wederkeert,
Bevrijding komt! Het heir marcheert!
En gij – gij wordt gewroken!
Dit gedicht verscheen in de verzetskrant “De Waarheid” in maart 1945. De dichter is anoniem gebleven.
Fekko Jans Ebbens
Hier op de Algemene Begraafplaats ligt één van de gefusilleerde verzetsmensen op de Groeperkade begraven. Graf 1e KL. Vak/rij/nummer E 59. Uitgebreide informatie zie paaltje 20.
Bronnen:
Herdenkingsdoekje 1945-2020 De gevallen mannen op het Weteringplantsoen
Ledenblad Oud Scherpenzeel juni 2020 Renswoude.
Geschiedenis en architectuur (1998), blz. 150-151.
