Henschoten: een natuurlijke hulpbron
Corine, 21 maart 2025
Stoeten auto’s die een plekje hopen te bemachtigen op de parkeerplaats bij het Henschotermeer: bij mooi weer was het een bekend tafereel. Ook de fietsenstalling stond meermaals propvol. En een enkeling die te voet kwam, moest in de rij om zich, net als iedereen, na betaling, door de poortjes te persen met alle zwemspullen die ze mee hadden gesjouwd.
Natuur en veiligheid
De natuur is altijd door mensen ingezet voor eigen doelen. Vroeger was dat vaak voor veiligheid en overleving. Landbouw werd niet alleen gebruikt om voedsel te produceren, maar ook om gemeenschappen te beschermen. Vóór 1528 speelden bisschoppen een belangrijke rol in het bestuur van Nederland. Zij verpachtten het land aan leenheren, die arbeiders inhuurden om het land te bewerken. In ruil daarvoor boden de leenheren bescherming aan de arbeiders, wat belangrijk was om te overleven in die tijd. Deze bescherming kwam uiteindelijk vanuit de Utrechtse bisschop, die bovenaan deze machtsstructuur stond. Het gebruik van land – een natuurlijke hulpbron – was dus nauw verbonden met het bieden van veiligheid en stabiliteit. Na het vervullen van onze primaire behoeften, scoort veiligheid als tweede in Maslow’s piramide. Best wel belangrijk dus voor het menselijk bestaan!
Henschoten door de eeuwen heen
Henschoten, sinds 1961 officieel Henschoten - Den Treek, heeft nooit veel bewoning gekend. Vooral niet vanwege de ondoordringbare bossen en ongeschikte, zanderige grond. Toen het gebied in 777 in handen van de Utrechtse bisschop kwam, werd het beheerd door monniken die het hout gebruikten voor eigen doeleinden. Men ging wel op zoek naar commerciële partijen om
het gebied voor landbouw geschikt te maken, maar het bleek te nat en te zanderig. Het duurde tot 1808, dat familie Beaufort het land in handen kreeg, voordat het gebied verder zou ontwikkelen.
Uit het zand bleek later toch nog munt te slaan. In 1939 werd het Henschotermeer ontgonnen en het zand werd verkocht aan het Nederlandse leger. Zij mobiliseerde zich aan de Grebbelinie. Door de eeuwen heen heeft de mens dus altijd een manier gevonden om de natuur van Henschoten te exploiteren: voor veiligheid en economische voordelen.
Meer weten over het Henschotermeer?